Om een werkvergunning aan te vragen, heb je eerst een Aufenthaltsberechtigung (verblijfsvergunning) nodig. De volledige informatie vind je op de pagina voor verblijfsvergunningen. Studenten hebben geen werkvergunning nodig, zij mogen alleen niet meer dan 90 dagen werken gedurende hun totale verblijf. De complete regelgeving over dit onderwerp vind je op de pagina voor studenten banen.
Inwoners van de EU
De inwoners van de EU lidstaten hebben geen werkvergunning nodig om te mogen werken in Duitsland, mits zij een geldig paspoort of identiteitskaart hebben en voldoen aan de eisen die worden gesteld door de Duitse autoriteiten. Zo bestaan er bijvoorbeeld speciale regelingen met Zwitserland en EEAA landen. Maak het voor jezelf wel duidelijk of je in het bezit moet zijn van een verblijfsvergunning, waarover je alle informatie vindt op de pagina over verblijfsvergunningen.
Alle inwoners van de EU lidstaten hebben binnen de grenzen van de EU dezelfde rechten wanneer het gaat om: betaald krijgen, werksomstandigheden, toegang tot woningen, trainingen, sociale zekerheid en lidmaatschap tot een vakbond. Familie en direct afhankelijke derden kunnen ook op dezelfde rechten aanspraak maken. Enige uitzonderingen zijn wel van toepassing hierop, zoals politiemensen, leraren en doktoren. De verschillende Länder (provincies) hebben ook vaak hun eigen reglementen hiervoor opgesteld.
Inwoners van niet EU lidstaten
Inwoners van niet EU lidstaten moeten normaalgesproken altijd in het bezit zijn van een verblijfsvergunning en een Arbeitsgenehmigung (werkvergunning) wanneer zij komen werken in Duitsland. Deze worden altijd verstrekt door het lokale Arbeitsamt (immigranten loket). Een werkvergunning is niet nodig wanneer je een van de volgende verblijfsvergunningen hebt.
- een Aufenthaltsberechtigung, of
- een unbefristete Aufenthaltserlaubnis
er bestaan twee verschillende soorten Arbeitsgenehmigung,
Arbeitserlaubnis: geeft toegang tot een type werk, voor een periode van een jaar, waarna de vergunning moet worden vernieuwd. Deze worden verstrekt in het lokale Arbeitsamt nadat is besloten door de staat om dit toe te staan.
Arbeitsberechtigung: geeft toegang tot meerdere soorten werk, pas na een periode van 5 jaar werkverrichting in Duitsland, wanneer er aan alle verplichtingen is voldaan.
De meeste niet EU inwoners kunnen niet gelijk aan de Arbeitsberechtigung voldoen. In alle gevallen is een verblijfsvergunning nodig voordat de werkvergunning aangevraagd kan worden.
De aanvraag procedure werkvergunning
Het aanvragen van een werkvergunning kost een les in Duitse bureaucratie, hier volgt de procedure:
- Neem je verblijfsvergunning mee naar het Arbeitsamt en vraag een tijdelijke werkvergunning aan, geldig voor 3 maanden.
- Wanneer je een verblijfsvergunning hebt voor minder dan een jaar, moet je deze samen laten verlengen en de werkvergunning meenemen.
- Nu kan de werkvergunning ook verlengd worden tot een jaar.
Officieel kan je vier weken rekenen voor het verkrijgen van een werkvergunning, in realiteit kan het veel langer duren. Een werkvergunning zal nooit worden verstrekt zonder een verblijfsvergunning welke aangeeft dat de houder mag werken.
Documentatie:
Het is door de wet belemmerd om mensen van buiten de EU aan te nemen, behalve wanneer er voor het werk binnen de EU niemand kan worden gevonden die het werk kan verrichten. Wanneer je een werkvergunning aanvraagt, wordt er eerst gecontroleerd of dit werkelijk zo is. Je moet in ieder geval meenemen:
- Bewijs van werkgelegenheid, zoals een Arbeitvertrag (arbeidscontract) of een geschreven aanbod om te komen werken van je toekomstige werkgever;
- Een gedetailleerde omschrijving van je toekomstige werk;
- Een verklaring van je toekomstige werkgever waarom alleen jij kandidaat kan worden gesteld voor deze baan.
De laatste beslissing wordt door het lokale kantoor gemaakt en wanneer toegezegd, zal je werkvergunning worden gekoppeld aan de nieuwe werkgever en zal je voor een nieuwe baan een nieuwe aanvraag moeten indienden. Wanneer je voor een baan de werkvergunning geweigerd wordt, kan je nog steeds voor een andere baan een aanvraag indienen! Vergeet niet een nieuwe aanvraag in te dienen voordat een werkvergunning verloopt, vaak 12 maanden na uitgave.
Eigen ondernemers
Het lokale Arbeitsambt is niet verantwoordelijk voor het uitgeven van werkvergunningen voor eigen ondernemers. De zogenaamde procedure voor een selbstständige Erwerbstätigkeit (zelfstandige onderneming) aanvragen, wordt afgehandeld bij de immigratiedienst.
De meeste werkvergunningen vermelden selbstständige Erwerbstätigkeit nicht gestatet (zelfstandige onderneming niet toegestaan) wat je ervan zal beletten een eigen onderneming te mogen stichten. Om dit te veranderen, moet eerst een aparte aanvraag worden ingediend.
Wanneer je in het bezit bent van een Aufenthaltsberechtigung ben je wel gemachtigd om een eigen onderneming op te zetten.
“IT specialisten welkom” – de Green Card
Om het hoge tekort aan IT specialisten snel te verkleinen werd er in 2000 de Duitse Green Card ingevoerd. Dit moest het proces om niet EU inwoners sneller als IT professional in Duitsland te laten komen werken.
Het hele programma rondom de Green Card, vanaf het aanvragen tot de toestemming zal rond de 1 tot 3 weken duren. Nog een drie weken voorbereiding en het verzamelen van de benodigde documentatie en visa aanvragen beslaat het gehele proces.
De richtlijnen van deze kaart zijn dat de aanvrager op jaarbasis tenminste €39,575 moet verdienen wanneer in het bezit van een universitaire graad. Wanneer hij deze graad niet bezit, moet zijn loon tenminste €51,130 zijn. Onder deze grens moet er voor een normale werkvergunning een verzoek worden ingediend. Deze getallen zijn gebaseerd op de in 2004 uitgegeven brochures.
Arbeitsberechtigung – een volledige werkvergunning
Vele personen die voor langere tijd in Duitsland zullen verblijven worden een Arbeitsberechtigung verstrekt die toegang geeft om te mogen werken voor een ongespecificeerde periode. In de volgende scenario’s wordt de vergunning verstrekt aan:
- Houders van een Aufenthaltserlaubnis of een Aufenthaltsbefugnis verblijfsvergunningen, welke toegang geeft tot de meeste banen voor een ongelimiteerde periode;
- Personen die asiel zijn verleend under de conventie van Geneve;
- Het kind, de echtgenote of echtgenoot van degene die aan de richtlijnen van de “onafhankelijke verblijfsrechten” voldoet. Je verkrijgt de status " Arbeitsberechtigung" na twee jaar te hebben gewoond in Duitsland;
- Personen onder de 18 welke tenminste 5 jaar in Duitsland hebben gewoond.
Illegaal werken
Gezien de moeilijkheid om een in sommige gevallen een werkvergunning te verkrijgen, kiezen velen ervoor om illegaal te gaan werken. Hoewel het moeilijk is om in Duitsland werk te vinden zonder de juiste papieren te bezitten, is het ook af te raden omdat illegaal werkenden vaak worden uitgebuit door hun werkgevers. De werkgever kan ook niet worden gedwongen om uit te betalen aan iemand die zwart werkt.