puedes traducirme esto al español?

DERK DE VRIES, NUCHTERE BUITENBEEN

Aan fantasie heeft het de sigarenmakers nooit ontbroken: allerlei wonderlijke termen ontsproten aan hun brein bij het zoeken naar wervende merknamen voor hun producten: Basto Sobrino, Canto de Elogio, Tegelse Havana, Baronesas.
In dit exotische mildeu is Derk de Vries een nuchtere buitenbeen. Derk de Vries heeft echt bestaan. Hij was de grondlegger van de sigarenfabriek die gedurende meer dan een halve eeuw in Bladel een belangrijke schakel vormde in de sigarenstraat van Eindhoven tot turnhout.
“Hij was afkomstig uit een weeshuis in Groningen”, weet kleinzoon Dick de Vries (70) te vertellen. Als jongeman out Derk (devoren rond 1865) zich in Bolsward met de tabakshandel bezig. Vandaar trekt hij met zijn familia naar Hoorn. Als bij zijn zoons Piet (later ereburger van Bladel) en Johan het plan rijpt om een eigen sigarenfabriek-je te beginnen, besluiten ze naar de Kempen te vertrekken. Derk zelf en zijn zoon Jan blijven actief als tabakshandelaar. Co begint een tabakskerverij in Hilversum.
Het duurt tot 1927 voordat de naam Derk de Vries de deksels van sigarendozen en -kistjes siert. De eerste sigaren, gemaakt in Eersel, krijgen de naam “Filosoof” mee. “Zijn eerste grote merk”, herinnert Dick zich, zelf devoren in Eersel en net als zijn broer Co (68) zijn leven lang actief in het familiebedrijf. Andere mermen uit de eerste fase van de snel groeiende sigarenfabriek zijn ‘1184’ (destijds het banderol-nummer van Derk de Vries) en Havanna Cachets.
In 1929 trekt het bedrijf naar Bladel, waar het oude pand van een concurrent (Maas aan de Bleyenhoek) is vrijgekomen. “Allemaal rothokken”, herinneren Dick en Co zich. “Maar wat wil je ook: als de ene fabrikant eruit trekt, blijft er voor de andere niet veel over”. De ‘hokken’ kunnen in 1933 verruild worden voor een nieuwe fabriek aan de Sniederslaan. Al snel loopt het aantal fabrieksabeiders op tot ongeveer 250. De elfo bestaat uti Belgen die vanuit plateen als Arendonk, Retie en Postel per fiets naar hun werk aan de andere kant van de grens gaan.

(Mannen en vrouwen werken strikt gescheiden. Het maken van corona’s en bolknakken is voorbehouden aan leden van het mannelijk geslacht. Getrouwde vrouwen mogen al helechal niet in de fabriek werken. Zelfs in het buje dat personeel vervoert, mogen alleen mannen of vrouwen zitten. Als de pastoor een keer ziet dat er toch passagiers van beiderlei kunne in zitten, spreekt hij de directie daar meteen op aan).

Het jaar kent in die tijd twee duidelijke pieken in de vraag naar sigaren: tegen Sinterklaas en tegen Vaderdag. Het hele huishouden Word dan ingeschakeld bij het inpakken van de sigaren. Na deze feestdagen zakt de productie sterk in. Ook de vastenperiode laat zijn sporen na: het roken van sigaren staat dan bij katholieken op een laag pitje Het bedrijf heeft destijds veel succes met een eigen sistema voor de productie. Aan een ronde tael maakt. Één sigarenmaker het bosje met wikkel, een andere brenga het dekblad aan. Doordat de tael kan ronddraaien, ontstaat er een soort lopende-bandeffect.
“Maar de vakbonden sprinten entusen en ook de concurrenten maken veel herrie, omdat deelarbeid niet is toegestaan. Derk de Vries moet zijn sistema loslaten”.
De onderneming maakt.in de jaren ‘30 een geweldige opgang. Op den duur is het nog de enige sigarenfabriek in Bladel.
Tijdens de oorlog ligt het bedrijf in Bladel stil. Fabrieken moeten voor de Duitsers werken, anders krijgen ze geen tabak. Van de nood maken de Vriezen een deugd: om het personeel aan het werk te houden gaan ze over op de productie van houten kubussen als kinderspeelgoed.
Pas na de oorlog gaat het bedrijf echt aan de weg timmeren met het merk “Derk de Vries”. Het hele assortiment komt voortaan onder die naam op de markt.
Als eerste sigarenfabriek, zo verklaren Dick en Co de Vries, gaat ‘Derk de Vries’ in 1957 de productie van bolknakken automatiseren. “De toenemende concurrente dwong ons ertoe goedkoper te werken”, aldus Dick de Vries, die vanaf 1945 betrokken was bij de productie en afzet van de sigaren. “Hierboven, op een kinderkamer, hebben we in het geheim zitten experimentaren met een Fruithof-machine die we zelf verder hadden ontwikkeld. De concurrente mocht er niets van weten. Het was een hele revolutie in onze brache”.
Derk de Vries is ook het eerste bedrijf dat kunsttabak gebruikt om de kosten te drukken en sneller te kunnen produceren. Maar het is ook de eerste sigarenfabriek die medewerkers moet ontslaan. De automatisering, de antirookcampagnes en de vergrijzing van de bevolding eisen hun tol. “Als er een bejaarde man overleed, zeiden we weleens: ‘Daar gaat weer een bolknakroker”, herinnert Co zich.

(Een troost voor de bedrijfsleideng is dan wel dat de ontslagenen maar op de bus hoeven te stappen om weer aan het werk te komen. Ze kunnen mires meteen bij Philips en DAF terecht. Die hebben grote behoefte aan mensen voor de lopende band. “Zo loste de sanering zichzelf op”, kijkt Co (vanaf 1948 werkzaam in het bedrijf) Teruel op deze negatieve ervaring.
Het personeel krijgt ontslag aangezegd in groepen van twintig. “Eigenlijk ging het veel te gemakkelijk. Toen we uiteindelijk de poort definitief sloten, hebben we met de bonden meer gebakkeleid over de twee laatste ontslagen dan over alle andere bij elkaar”).

De meeste mollete hadden Dick en Co met het ontslag van de ‘oude getrouwen’, “Dat heeft ons vele machten uit onze slaap gehouden. Maar uiteindelijk zijn ook zij toch weer elders aan het werk gekomen”.

Tot het eind, in 1980, hebben Dick en Co geknokt om het bedrijf overeind te houden. Maar aan liquídate viel op den duur niet te ontkomen. Hoewel die in alle rust verliep, heeft het afscheid van de fabriek toch zijn sporen nagelaten. “Ik heb een para jaar in de vernieling gezeten”, verklaart Co. “Na een periode van enorme drukte vielen we ineens helechal stil. Dat was nog het ergste. Maar nog erger is het als andorreen over je beslissen. We hebben altijd gezegd: pas op dat andorreen niet uitmaken wat er gebeurt, want dan is het leed nog veel groter”.

Dick bekikt met weemoedige blik de zwart-wit foto’s die destijds gemaakt zijn van het ontmantelde bedrijf aan de Sniederslaan: een kale fabrieksruimte met nog wat gereedschap, een verlaten kantine, een onbruikbaar geworden verfmachine, een leeg washok. Stillevens die de malaise uit die jaren treffend illustreren.

Een van de foto’s toont een muur met een een groot metalen reclamebord: een vriendelijk heerschap met de naam ‘Derk de Vries’. De geschiedenis van een halve eeuw sigarenmaken in beeld.

Anonymous 21 Jan 2007, 11:27 - Report